Gemeente Stekene

Geschiedenis van de Stekense vaart

1. 1315 - OCTROOI VOOR HET DELVEN VAN DE STEKENSE VAART

Overeenkomst in opdracht van graaf Robrecht van Bethune tussen Pieter Maziere, watergraaf van Vlaanderen en de hoofdschepenen van het Land van Waas in naam van de vierscharen van Kemzeke, Stekene, Vrasene, Sint-Niklaas, Sinaai, Lokeren, Waasmunster en Moerbeke over de nieuwe “watergange” van Hulst naar Gent en van Hulst naar Rupelmonde. De voornoemde parochies betalen samen 1100 pond. Moerassen worden zaailanden en de Stekense exportmogelijkheden vergroten.

 2. 1556 OCTROOI VAN DE NIEUWE VAART TE STEKENE LOPENDE NAAR DE MOURE

 In Stekene staan veel akkers lang onder water, omdat het oppervlaktewater van Gent niet tijdig kan weglopen. Enkele inwoners van Stekene graven zelf een rechtstreekse vaart met de Durme. Koning Philip verleent een octrooi om dit werk te officialiseren.

 3. 1566 - OCTROOI VOOR HET REINIGEN EN UITDIEPEN VAN DE VAART  

 De vaart is opnieuw dichtgeslibd en moet uitgediept worden. Alle scheepvaartverkeer is onmogelijk. Het parochiebestuur krijgt toelating om een taks te heffen op schepen, die van de vaart gebruik maken.

 4. 1628 - OCTROOI VOOR HET VERLENGEN VAN DE VAART TOT HULST

Koning Filips IV geeft bij octrooi van 18 maart 1628 toelating om de Stekense Vaart met 1300 meter te verlengen vanaf de Tromp tot Hulst.Het vaartgedeelte van aan de Brug tot De Tromp wordt verdiept en ook breder gemaakt. Vanaf De Tromp wordt een nieuwe vaart gegraven, die in de grachten rond Hulst uitmondt ter hoogte van de Gentse poort.

Er komen drie bruggen bij: Sandersbrug ( Heikant), aan de Kiekenhaag en de Trompbrug.

Hierdoor komt de vaart in verbinding met de Westerschelde, wat voordelig is voor de handel. Maar bovenal is er een defensieve waarde: Hulst kan via deze vaart altijd bevoorraad worden met oorlogsmateriaal.

5. 1643 – DOORTREKKEN VAN DE MOERVAART

Schepen die van Gent naar Stekene of omgekeerd varen, moeten langs de Spelonckvaart, die ten noorden van Moerbeke ligt. Om deze omweg te vermijden, wordt een nieuwe vaart gegraven ten zuiden van Moerbeke. De nieuwe vaart gaat in rechte lijn naar de Koebrug.

 6. 1648 - DE VREDE VAN MUNSTER EN DE VAART

Door het verdrag van Munster komt er een einde aan de Tachtigjarige Oorlog, die woedde tussen Spanje en de Republiek der zeven Verenigde Provinciën van Nederland. Hierdoor wordt de Schelde bijna twee eeuwen lang afgesloten. De vaarroute tussen Hulst en de Westerschelde wordt verbroken, zodat alle economisch nut verloren gaat. De goederen uit het Waasland kunnen alleen nog Antwerpen bereiken via de Durme en de Schelde. De vaart van Stekene naar Hulst, die in 1628 gegraven is, verliest hierdoor een belangrijke verbinding.

 7. 1691 -  AFDAMMEN VAN DE VAART OP DE TROMP

 Hulst, dat het belang van de waterweg niet meer inziet, heeft de vaart op verschillende plaatsen afgedamd. Kemzeke vraagt toelating om de vaart  te mogen afdammen, zodat verkeer met paard en wagen terug mogelijk wordt. Dit wordt toegestaan in 1691.

 8. 1778 - UITDIEPEN VAN DE VAART OVER ZIJN VOLLEDIGE LENGTE EN DE BOUW VAN EEN NIEUWE KOEBRUG

Bij decreet van Maria-Theresia krijgt Stekene nogmaals toelating om de vaart vanaf de Moervaart tot Stekene uit te diepen. Zij mogen hiervoor de nodige gronden aankopen. Ook de Koebrug wordt vernieuwd.

 9. 1847 - GRONDAFSTAND VOOR DE AANLEG VAN EEN KADE

 Pieter Joseph Geltmeyer, molenaar, doet afstand van een perceel grond in het Kaaistraatje voor de aanleg van een kade. Het gemeentebestuur aanvaardt de schenking wegens het belang voor de nijverheid.

 10. 1853 - DE GEMEENTE STEKENE WORDT EIGENAAR VAN DE VAART

Bij Koninklijk Besluit van 22 november 1853 wordt Stekene eigenaar van de vaart, met alle financiële gevolgen vandien. Voortaan moeten ze zelf instaan voor het onderhoud van de vaart.         

 11. 1880 -  SPOORVERBINDING TUSSEN STEENBAKKERIJ ST MARIE EN DE KAAI

De gemeenteraad geeft toestemming aan de N.V. Tuileries Sainte-Marie om een rechtstreekse spoorverbinding aan te leggen tussen de steenbakkerij en de vaart. Om het laden van pannen en bakstenen op de kaai te verbeteren wil de N.V. Tuileries Sainte-Marie de vaart plaatselijk verbreden.

12. 1900 - NIEUWE HOUTEN KAAI EN AFBRAAK VAN DE OUDE

 De oude houten kade is versleten en wordt vervangen door een nieuwe van 94 meter lang.

 13. 1940 - 1945 - HERSTELLING OORLOGSSCHADE AAN DE VIJF BRUGGEN VAN STEKENE EN BOUW VAN EEN NIEUWE VASTE KOEBRUG

De Brug en spoorwegbrug worden opgeblazen door Belgische en Franse genie-eenheden. Alle omliggende huizen worden zwaar beschadigd. In 1943 worden met zeer beperkte middelen de dijken van de vaart en de Molenbeek (vuile beek) hersteld door de Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen.

In 1944 blazen de vluchtende Duitse troepen de Brug en de spoorwegbrug op hun beurt nogmaals op. Ook de andere bruggen werden opgeblazen. Een jaar later is alles hersteld.

 14. 1950 - DE STEKENSE VAART WORDT ONBEVAARBAAR VERKLAARD, STANKHINDER AAN DE VAART

In 1952 wordt de vaart onbevaarbaar verklaard. Aan de Brugstraat wordt alles afgedamd om Zeeuws-Vlaanderen zuiver leidingwater te waarborgen. Daardoor wordt de vaart tussen de Kaaistraat en Tragelstraat een open riool. Het Vaartprobleem zal jaren duren met klachten en ziekteverschijnselen bij de omwonenden.

 15. 1953 - AFDAMMING VAN DE DURME

Te Lokeren wordt in de Durme, ter hoogte van de Oude Brug, een dwarsdam aangelegd. De getijdewerking op de Durme en de Stekense Vaart wordt geschiedenis en komt er meteen ook een einde aan de snelle verzanding en de gedurige baggerwerken.

 16. 1964 - HET WATERZUIVERINGSTATION SINT-NIKLAAS

 Het waterzuiveringstation te Sint-Niklaas wordt op 20 juni in 1964 in gebruik genomen. Hierdoor stijgt de kwaliteit van het water in de Stekense Vaart aanzienlijk.

 17. 1968 - BOUW VAN EEN POMPGEMAAL OP HET EINDE VAN DE KAAISTRAAT

Door het hoge peil van de Stekense Vaart lopen de lager gelegen gebieden aan de Heikant en Kiekenhaag geregeld onder water. Een duikpomp, tussen de Stenen brug en de Spoorwegbrug, regelt de waterstand van dit traject. Sindsdien zijn daar geen overstromingen meer.

 18. 1984-1985-1986 DIJKBREUKEN TE STEKENE

De oude dijken waren aangelegd in klei, dat zeer stevig is wanneer het droog is, maar bij verhoogde waterdruk sterk verzwakt. Daardoor zijn er verschillende dijkbreuken in 1984, 1985 en 1986. Eind 1988 worden de dijken verstevigd, verbreed en verhoogd.

19. 1995 - BOUW RIOOLWATERZUIVERINGSINSTALLATIE

Op 20 juni 1994 wordt de eerste steen gelegd van de nieuwe waterzuiveringsinstallatie.
Die behandelt het afvalwater afkomstig van Stekene, Kemzeke, Sint-Pauwels en Puivelde. Het gezuiverde water wordt geloosd in de Moervaart.

  20. 1998 - DE OMGEVING VAN DE VAART WORDT EEN STILTEGEBIED

Door de bouw van het zuiveringsstation krijgt de fauna en flora alle kansen. In 1998 worden de vaart en omgeving geklasseerd als stiltegebied: een prachtig natuurgebied voor wandelaars en fietsers. Ook vele zeldzame vogels en insecten vinden er een biotoop.

Bron: Heemkring d'EUZIE Stekene

Ontwerp door CIBE communicatie - Ontwikkeling door LCP